T.C. Mİllî Eğİtİm BakanlIğI
SİVAS / MERKEZ - Yavuz Selim Ortaokulu
MATEMATİK ARAÇLARI • OYUN İLE ÖĞRENME ARAÇLARI TEM 11, 2017
Matific Nedir? Matific Nasıl Kullanılır? Web Eğitim Araçları ekibi olarak bugün size çocukların matematik dersine olan olumsuz tutumlarını, oyun içinde matematik öğretme yöntemini kulla... ANKET ARAÇLARI • OYUN İLE ÖĞRENME ARAÇLARI • SINAV VE DEĞERLENDİRME ARAÇLARIHAZ 27, 2017
Quizizz Nedir? Quizizz Nasıl Kullanılır? Bugün webegitimaraçları ekibi olarak değerlendirme üzerine çok başarılı bir web 2.0 aracı olan Quizizz tanıtmaya çalışacağız. Quizizz web 2.... ANİMASYON ARAÇLARI • OYUN İLE ÖĞRENME ARAÇLARI• SUNUM ARAÇLARI • VİDEO VE MÜZİK ARAÇLARIMAY 28, 2017
Powtoon Nedir? Powtoon Nasıl Kullanılır? Web Eğitim Araçları ekibi olarak bugün size eğlenceli ve etkileyici sunum videoları hazırlamanıza imkan sağlayan bir web 2.0 aracı olan Powtoon uy... ARTIRILMIŞ GERÇEKLİK ARAÇLARI • OYUN İLE ÖĞRENME ARAÇLARIOCA 29, 2017
Quiver Education nedir? Quiver Education Nasıl Kullanılır? Daha önceki yazılarımızda Quiver web 2.0 aracının çalışma sistemini eğitimde nasıl yükleyebileceğinizi ve nasıl kullanılabi... ARTIRILMIŞ GERÇEKLİK ARAÇLARI • OYUN İLE ÖĞRENME ARAÇLARIOCA 17, 2017
Aurasma Nedir? Aurasma Nasıl Kullanılır? Web Eğitim Araçları ekibi olarak bugün sizlere Artırılmış Gerçeklik teknolojisi kullanan Aurasma web 2.0 uygulamasından bahsetmek istiyoruz. Auras... ANKET ARAÇLARI • OYUN İLE ÖĞRENME ARAÇLARI • SINAV VE DEĞERLENDİRME ARAÇLARIARA 9, 2016
Kahoot Nedir? Nasıl Kullanılır? Web Eğitim Araçları ekibi olarak bu hafta size etkileşimli ve çok başarılı bir değerlendirme aracı olan Kahoot web 2.0 aracından bahsetmek istiyoruz. Kaho... ANKET ARAÇLARI • KARE KOD ARAÇLARI • OYUN İLE ÖĞRENME ARAÇLARI • SINAV VE DEĞERLENDİRME ARAÇLARIEKİ 23, 2016
Plickers Nedir? Nasıl Kullanılır? Web Eğitim Araçları ekibi olarak sizlere hem çok faydalı hem de çok eğlenceli bir web 2.0 uygulaması olan Plickers aracını tanıtmaya çalışacağız. P...
Web 2.0 Araçları
Web 2.0 araçlarının içinden seçilenler eğitimdeki kullanım alanları düşünülerek 8 temel başlıkta sınıflandırılmaktadır. Bu sınıflandırmayla, öğretmenlerin istedikleri amaç ve hedeflere uygun olarak istedikleri programlara kolayca ulaşmaları hedeflenmiştir. Yaptığımız sınıflandırmada bulunan web 2.0 araçlarının web’te benzerleri bulunabilmekte ya da daha farklı sınıflandırma grupları oluşturulabilmektedir (Crook vd., 2008; Conole & Alevizou, 2010). Bu sınıflandırma, kullanılan araçların işlevselliği ve eğitim ortamına uygunluğu bağlamında gerçekleştirilmiştir.
Günümüzde, teknolojideki hızlı değişimler sonucunda eskiden kullanılan ders araç ve gereçleri ile şu anda kullanılanlar arasında farklılıklar gözlenmektedir. Söz konusu farklılıklardan ilki, öğretmen ve öğrenci rollerindeki değişimleri takip eden sınıf ve okulların fiziksel değişimidir. 21. Yüzyılda, eskiden kullanılan kara tahta; yerini akıllı tahtaya, yansıtım aletine ve taşınabilir bilgisayarlara bırakmıştır. Geçmiş ve günümüz arasındaki değişim ve farklılıklar, bilginin öğretmenden öğrenciye aktarılan bir nesne olarak görüldüğü bir eğitim yaklaşımından; öğrencilerin öğretmenin kılavuzluğunda bilgiyi hep birlikte yapılandırdıkları bir eğitim yaklaşımına doğru ilerlemiştir (Keser, 2005). Yeni nesillerin günümüzdeki teknolojik araçları çok kullanmaları gerçeği, söz konusu gençler için dijital yerli (Dijital Naife) ifadesini uygun kılmaktadır (Prensky, 2001a; 2001b). Dijital yerli olarak adlandırılan yeni nesil, günlerini bilgisayar (Hor zum 2011), cep telefonu, müzik çalar, video oyunları gibi dijital araçlarla geçirdikleri için, öğrenme ortamlarının teknolojik araçlarla donatılmasının ve öğrencilerin teknolojik okuryazarlık seviyelerine uygun aktiviteler, projeler yapılmasının öğrencilerin okul başarılarına ve motivasyonlarına katkıda bulunacağı ileri sürülmektedir (Conole & Aleviz, 2010). Fakat söz konusu değişimlere eski değerlerine bağlı kalarak direnen öğretmenlerin varlığı da yadsınamayacak bir gerçektir (Elmas, Demir döğen & Geben, 2011).
Yadsınamayacak bir diğer gerçeklik ise; teknolojik araç ve gereçlerin okullara dağıtılmasını takiben, öğretmenlerin hazır bulunurluklarının yetersiz olduğunun bilinmesine rağmen (Hor zum, 2010; Kıyıcı, 2010), bu araç ve gereçlerin etkili bir biçimde kullanılabilmesi için öğretmenlere gerekli eğitimin verilmemesi (Binghimlas, 2009); bununla birlikte, teknolojik araçların eğitim sistemine olan katkılarının sorgulanmasıdır (Kayadurman, Sarakaya, & Seferoğlu, 2011). Gelişmiş ülkeleri taklit ederken, bu ülkelerin geliştirdiği yüksek maliyetli eğitim çözümlerini aynen almak yerine ülkenin ekonomik ve sosyal yapısına uygun olacak biçimde yenilenmesi, alt yapı ve eğitim desteğinin verilmesi de gereklidir (Savaş, Elmas & Öztürk, 2011). Bu sıkıntılara rağmen yeni teknolojik araçların birçoğu, öğrencilerin yaratıcılıklarını rahatlıkla ortaya koyabileceği fırsatlar sunmaktadır (Saltman, 2011).
Teknolojinin hayatımızın ayrılmaz bir parçası olması sonucu, yaşamı, okulu, sınıfı ve hatta ders işleyiş biçemini şekillendirdiği vurgulanmaktadır (Akpınar, Aktanmış, & Ergin, 2005). Bu bağlamda değinilmesi gereken önemli noktalardan biri, öğretmenlerin web teknolojilerine ve internet aracılığıyla ulaşılabilecek geniş kaynaklara olan ilgileri ve bu konuda gelişime ve değişime ne kadar açık olduklarıdır. Okullardaki teknolojik araçların çokluğu; bununla birlikte, internet ortamında öğretmenlerin yararlanabileceği çok sayıda teknolojik gelişmenin olması öğretmenlerin ya da eğitimcilerin söz konusu araçlardan ve gelişmelerden kolaylıkla yararlanabileceği, sözü edilen araç ve gereçlerin kullanımına dair istek duyacakları anlamına gelmemektedir (Bank, 2009; Collis & Monden, 2008). Bu nedenle, Milli Eğitim Bakanlığı’nın teknolojik gelişmelerin, bu gelişmeler sonucunda ortaya çıkan araçların tanıtımı ve kullanımı ile ilgili eğitim faaliyetleri başlatması gerekmektedir. Yaşamın her aşamasında olduğu gibi eğitim sistemine de yansıyan teknolojik değişimlerden öğretmenler de haberdar edilmeli; değişen ve gelişen araç ve gereçleri kullanım becerileri artırılmalıdır (Türkmen, Pedersen & McCarty, 2007).
Okullarda, öğrencilerin büyük bir çoğunluğunun sahip olduğu cep telefonu gibi teknolojik araçları yasaklamak yerine, etkin bir biçimde sınıf içindeki öğrenme etkinliklerinde nasıl kullanabileceğimiz düşünülmelidir. Birçok öğrencide bulunan cep telefonlarının, farklı derslerde faydalı amaçlar için kullanılabileceği vurgulanmaktadır (Gillard, 2010). Bunlara örnek olarak öğrencilerin okul içi veya okul dışında gerçekleştirdikleri etkinlikler sırasında gördükleri bitki ve hayvan resimlerini kameralı cep telefonları ile çekebilmeleri, görüntüyü hemen bilgisayara aktarabilmeleri ve bu görüntüleri ‘’dropbox’’ gibi bir paylaşım programı üzerinden kolaylıkla tüm sınıf arkadaşları ya da grup çalışması yaptıkları arkadaşları ile paylaşabilmeleri örnek olarak verilebilir (Kolb, 2008).
Eğitimde bilgisayarın, internetin önemi açıktır ve maliyete rağmen bunların kullanımı için gerekli yatırımlar yapılmaya devam edilmelidir. Milli Eğitim Bakanlığı’nın Fatih Projesi (MEB, 2012; Çelen, Çelik, & Seferoğlu, 2011) bağlamında, her sınıfa akıllı tahta, yansıtım aleti ve kablolu internet bağlantısı, her öğretmen ve öğrenciye tablet bilgisayar hedefleri bakanlık tarafından tamamlanmaya çalışılmakta ve 5 yıl içinde bitirilmesi planlanmaktadır. Bu proje ile 40 bin okul ve 620 bin sınıfa bilişim teknolojileri ulaştırılacak ve bunların etkin kullanımı için gerekli eğitimler verilmeye çalışılacaktır. Donanımsal alt yapının hazırlanmasından sonra içerik oluşturulması ve derslere uygun şekilde yardımcı ders materyali olarak uyarlanması sorunu da kısmen 7 firmanın hazırladıkları içerikleri, Fatih projesine hibe etmelerinden dolayı çözülmüş gibi görünmektedir (MEB, 2012). Bu içerikler etkileşimli e-kitap, animasyonlar, videolar, sunular, eğitsel oyunlar, interaktif haritalar ve benzerleri örnek olarak verilebilir. Bu içeriklerin güncellenmesi, çeşitlendirilmesi ve benzerlerinin hazırlanması görevi öğretmenlerimize kalacaktır (MEB, 2012).
İçeriğin nasıl oluşturulacağı ile ilgili gerekli eğitimlerin sağlanması durumunda bile öğretmenler, internette daha etkili ders tasarımları ve yardımcı ders materyalleri için kullanmaları gereken bazı web araçlarına ihtiyaç duyacaklardır. Bu web araçlarından birçoğu sınırlı olsa da ücretsiz olarak öğretmenlerin hizmetinde olan web 2.0 araçlarıdır. Web 2.0 araçları kullanıcıların da aktif katılımlarının olduğu ve içerik oluşturabildikleri bir dizi yeni uygulamayı anlatmaktadır. Web 2.0 kavramı öğretmen ve öğrencilerin sosyal etkileşim içerisinde kullanıcı dostu uygulamalar aracılığı ile teknik bir zorluk yaşamadan içerik oluşturabilmelerine ve var olan içeriğin çeşitlendirilmesine yardımcı olur (Horzum, 2007; Kıyıcı, 2010; Thompson, 2007).
Neden Web 2.0 Araçları
Web 2.0 araçlarının tercih edilmesinin en önemli nedeni, web 1.0 araçlarından farklı olarak sadece verilen bilgilerin ekranda okunmasından ziyade, ortak bir akılla birçok kullanıcıyı bir arada sosyal ve aktif bir ortamda aynı hedefe ya da ürüne odaklayabilmesidir (O’Reilly, 2007). Daha geniş bir biçimde Web 2.0, kullanıcılarında içerik geliştirebildiği, birbirleriyle işbirliği yapabildiği, kullanıcılar arasında bilgi ve fikir alışverişini destekleyen ikinci kuşak web platformu olarak tanımlanmaktadır (McLoughlin & Lee, 2007). İnternet erişiminin artması, sosyal becerilere ve yaratıcılığa yapılan vurgu ile birlikte web 2.0 araçlarının yaygınlığı da gittikçe artmaktadır (Crook vd., 2008).
Güncel Web 2.0 araçlarını listeleyen bazı araştırmacılar vardır (Bryant, 2006; Carrasco, 2006; 2008; Crook vd., 2008; Conole & Alevizou, 2010). Bununla birlikte, Web 2.0 ve Web 2.0’ı takiben gelişen Web 3.0 teknolojileri de gelecekte öğretmenlerin kullanımı için büyük önem arz etmektedir (Foratv, 2009). Tabi ki bu web araçlarının kullanımı için kullanıcının esnek zaman aralıkları ile çalışabilmesi ve bu araçların etkili kullanımının tamamen kullanıcının yaratıcılığını destekler biçimde olması web 2.0’ın tercih edilmesindeki diğer önemli nedenlerdendir (Jarret, 2008). Buna ek olarak, burada genel anlamda gruplanan bütün araçların en azından kısıtlı bile olsa mutlaka ücretsiz sürümlerinin derslerde kolaylıkla ve etkili bir biçimde kullanılabilecek olması göz ardı edilmemesi gereken bir durumdur.
Web 2.0 araçlarının oluşturulmasında çıkış noktası olan amaçları, yapılandırmacı eğitim felsefesini, özellikle de sosyal yapılandırmacılık Öğrenme kuramlarını destekler niteliktedir (Conole & Alevizou, 2010; Lu, Lai, & Law, 2010). Öğrencilerin sınıf içerisinde aktif katılımcı olmaları ve İçeriğe katkıda bulunmaları teşvik edildiği gibi, web 2.0 araçları da kullanıcılara içerik oluşturma, içeriği manipüle etme, içeriği denetleme ve sosyalleşme imkânı sunmaktadır (Horzum, 2007). Bu bağlamda, web 2.0 araçlarının gelişimini eğitim sistemindeki değişimi destekleyen bir teknolojik yenilik olduğu düşünülebilir ve rahatlıkla kullanabilir. Web 2.0 araçlarını kullanan öğrenciler, sınıfta sadece verilen bilgiyi tüketen bireyler konumundan; bilgiyi üreten, manipüle eden, kaynağını sorgulayan ve yeni bilgiler üreten aktif birer öğrenci grubuna dönüşmektedirler.
Web 2.0 araçları çok kolay kullanılabilir özellikleri olan kullanıcı dostu programlardır. Bu programların kullanımı ile ilgili birçok video ve animasyona kolaylıkla ulaşılabilir. Web 2.0 araçları, kullanıcılarını aynı zamanda birer içerik geliştiricisi olarak görmekte ve içerik geliştirme konusunda onlarla bir anlamda paydaş haline gelmektedir. Bu paydaş haline gelme çok büyük bir kitlenin aynı hedef ve amaçlar doğrultusunda toplanmasına ve çoğu zaman çok geniş ve kaliteli ürünler ortaya çıkarmasına sebep olmaktadır (Lu, Lai, & Law, 2010; O’Reilly, 2007). Vikipedia bunun en güzel örneklerinden biridir.
Web 2.0 Araçlarının Kullanım Alanlarına Göre Sınıflandırılması
Web 2.0 Araçlarının Eğitimde Sağladığı ve Sağlayabileceği Kolaylıklar
Öğretmenlerin, öğrencilerin sınıfta yaptıkları birçok aktiviteye rahatlıkla katabilecekleri ve öğrencilerin eğitim hayatlarında kolaylıklar sağlayacak olan bu araçları kullanmalarını teşvik etmeleri beklenir. Bu araçlar öğrencileri 21. Yüzyılın iş ve eğitim hayatına hazırlamada kritik rol oynamakla birlikte yaratıcı ve kritik düşünme becerilerini desteklemektedir. Söz konusu araçların eğitim ve iş hayatının yanı sıra öğrencilerin ileride daha aktif ve katılımcı bireyler olmalarına da olumlu yönde etkisi olacaktır (Richards, 2010). Yukarıda örneklerini verdiğimiz web 2.0 araçlarının birçok derse renk katacağı ve öğrencilerin teknolojik okuryazarlık düzeylerini de çok olumlu etkileyeceği bir gerçektir. Bu olumlu etkilenmenin üst düzeyde olması için bu araçların kullanımlarının etkinlik amaç ve hedefleri ile uyumlu olması ve çocukların hangi aracı nerede ve nasıl kullanacaklarının çok iyi kavratılmış olması gerekmektedir. Öğrencilerin öğrenmeleri gereken bilgiyi sadece okuyarak, duyarak veya görerek değil aynı zamanda o konu ile ilgili bir içerik çalışması yapmalarının sağlanması bu anlamda öğrenciye ciddi katkılar sağlayacaktır. Sözü edilen içerik çalışmasıyla anlatılmak istenen öğrencinin derste aktivitesi yapılan bir konu ile çalışmasıyla anlatılmak istenen öğrencinin derste aktivitesi yapılan bir konu ile ilgili ‘’Prezi’’de bir sunum hazırlaması ve bunu Dersin çalışmasıyla anlatılmak istenen öğrencinin derste aktivitesi yapılan bir konu ile ilgili ‘’Prezi’ ’de bir sunum hazırlaması ve bunu dersin içeriğini zenginleştirmede kullanması olarak düşünülebilir. Burada akla şu soru gelebilir: Neden herkesin çok sık kullandığı ve bildiği PowerPoint programı varken öğrenci Preziyi kullanma ihtiyacı duysun? Bunun nedeni, PowerPoint programının çok lineer olması, yansıların (slaytların) arka arkaya bilgi yüklü, monoton bir şekilde gelmesi ve yaratıcılığın kullanılarak üst düzey bir etkileşim gerçekleştirememesidir (Craig & Amernic, 2006; Garber, 2001; Kalyuga, Chandeler & Sweller, 2004; Tufte, 2003).
Öğretmenlerimizin web 2.0 araçlarıyla daha etkili bir öğrenme sağlamak için kullanabileceği bir diğer uygulama da Google jokey‛ uygulaması olabilir (Bonk, 2009). Özellikle öğrencilerden biri sunum yaparken başka bir öğrenciyi de Google jokey‛ olarak seçme mantığına dayanmaktadır, Google jokey‛ olarak seçilen öğrenci sunumda kullanılan ve anlaşılmayan kavramlar, fikirler ve web siteleri ile ilgili ek bilgiler sağlamaktadır. Bu, sunum esnasında olabileceği gibi bunları öğrencinin not alıp bir sonraki derste açıklaması seklinde de uygulanabilir. Derslerde değişik web araçlarının kullanılması Google jokey‛ aktivitesi gibi birçok başka aktivitenin de derslere eklenmesine zemin hazırlamaktadır.
Byrne (2009) web 2.0 teknolojilerinin eğitimsel boyuttaki bir çok faydasını verimlilik, motivasyon, öğrenme ve öğrenmeyi öğrenme olarak 4 başlık altında toplamış ve bu faydaları sıralamıştır. Burada biraz daha farklı bir sınıflandırma yapılarak öğretmene, öğrenciye ve sınıf ortamına göre web 2.0 uygulamalarının faydalı yönlerini Byrne’ı da dikkate alarak aşağıda yapılmaktadır.
Öğretmen için web 2.0 araçlarını kullanmanın yararları
